De bouwheer van de St. Michaeliskerk Hildesheim in Hildesheim is niemand minder dan de bisschop Bernward, die in 1192 heilig werd verklaard, en leermeester was van keizer Otto III. Als dank voor zijn diensten ontving Bernward een splinter van het Heilige Kruis. Dit kostbare relikwie werd als eer gebouwd van 1010 tot 1022 en is een sleutelwerk van middeleeuwse architectuur, dat vandaag evenals het in 1046 gebouwde Hildesheim Mariendom met de 1000-jarige rozenstruik op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. De kerk is een belangrijk voorbeeld van (pre-)romaanse architectuur. De plattegrond van de basiliek met dubbel koor maakt indruk met zijn strikte symmetrie. De opgang van het middenschip, dat de steunkolom bevat, is een van de meest succesvolle uitvindingen van de Ottonische en Romaanse architectuur.
Overigens: Volgens de legende kreeg bij het graf van Bernward in de crypte van de St. Michaeliskerk Hildesheim een blind meisje haar gezichtsvermogen terug.
De St. Michaeliskerk Hildesheim werd door de eeuwen heen zowel structureel als qua uitrusting meerder keren gereconstrueerd. Het pronkstuk binnen de kerk is het geschilderde houten plafond, die de Jesusboom vertegenwoordigd, de stamboom van Christus. Het voor Duitsland unieke vlakke plafond werd aan het begin van de 13e eeuw gebouwd en geeft een fascinerende indruk van de romaanse monumentale schilderkunst. De algemene indruk van het (hedendaagse) interieur wordt met name gekenmerkt door het licht dat van alle kanten komt. Daarbij zijn de ramen in de oost- en westkoren erg belangrijk.
In 1945 werd de kerk volledig verwoest door bombardementen. De reconstructie van St. Michaelis volgens het Ottonse model werd voltooid waarna in 1960 de inwijding van de kerk volgde. Tegenwoordig is de St. Michaeliskerk Hildesheim een van de drie simultaankerken in Nedersaksen en wordt hij gezamenlijk gebruikt door protestante en katholieke christenen. Sinds 1985 behoort deze samen met de Hildesheimse kathedraal tot het UNESCO Werelderfgoed.
